Als vertrouwen niet vanzelfsprekend is

In mijn werk in de jeugdzorg ontmoet ik veel gezinnen waar het tijdelijk niet meer lukt om samen te leven. Niet omdat ze niet willen, maar omdat er onder het gedrag vaak meer schuilgaat dan iemand van buitenaf ooit zal zien. Oude pijn, ervaringen die niet verwerkt konden worden, overlevingsstrategieën die ooit noodzakelijk waren en de mening hierover van de mensen om ons heen.

Als een gezin uiteenvalt of er heftige levensgebeurtenissen zijn, raakt dat iedereen: ouders, kinderen, broers, zussen, familie. Het is de basis die onder je voeten wegvalt, precies daar waar veiligheid hoort te staan.

Misschien is dit geen gezellig begin, maar het is wél echt en wat gebeurt in deze wereld. En juist in dat echte leven klinkt de stem van Jezus:

“Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.” (Joh 14:6 - NBV)

Maar wat als jij dat helemaal niet zo ervaart?


Hechting: hoe je leert vertrouwen

Hechting is geen modeterm, maar de oudste taal van ons hart. Als kind leer je niet alleen praten, maar vooral voelen: Mag ik er zijn? Komt iemand als ik het lastig heb? Is liefde veilig? Als basisveiligheid ontbreekt door ziekte, overbelasting, trauma, relationele pijn of de gebrokenheid van het leven wordt het leven nogal eens overleven. Boos worden, weglopen, pleasen, controleren of je terugtrekken zijn dan manieren waarop een hart zegt: Ik wil wel, maar ik weet niet hoe. Toch kijken we als volwassenen vaak naar wat zichtbaar is en willen we het snel corrigeren. Maar als wet alleen het gedrag benoemen, missen we wat eronder ligt,  het zachte fluisteren van de behoefte aan veiligheid.


“Ik wil wel… maar ik durf niet.”

En dat neem je niet alleen mee in je volwassen relaties, maar óók in je relatie met God. Psycholoog en theoloog Hanneke Schaap-Jonker legt uit  dat mensen met een beschadigde hechtingsgeschiedenis vaak moeite hebben met vertrouwen in God. Niet uit ongeloof, maar omdat hun binnenste niet weet hoe veiligheid voelt. Nabijheid was vroeger misschien iets wat pijn deed.


Als je geloof raakt aan je verhaal

Dan kun je woorden van Jezus ineens anders horen: “Weg. Waarheid. Leven.” Voor velen troostvol, maar voor iemand met een hechtingswond soms verwarrend of zelfs confronterend. Je hart zoekt dan nog naar welke Weg, welke Waarheid, welk Leven Hij bedoelt en vraag je je misschien af of je ook mag blijven als er twijfel is. Misschien herken je je daarin, omdat je hebt geleerd dat mensen kunnen komen en gaan, of omdat vertrouwen voor jou nooit helemaal vanzelfsprekend voelde.


God vraagt niet om prestatie

Soms krijgen we van anderen Bijbelteksten als bemoediging en verzachting van de wonden die veel dieper liggen. Goed bedoeld, maar niet altijd helpend. Alsof geloven betekent dat je het ook moet voelen en ervaren wat er staat. Soms lukt dat nog niet. Geestelijke volwassenheid en groei is geen prestatie met beoordeling. Wat er in de Bijbel staat is dat God jou uitnodigt zoals je bent. Ook als je nog schrikt van nabijheid, ook als je zoekt, ook als vertrouwen iets is dat je stap voor stap moet oefenen, ook als jouw binnenwereld niet netjes, recht of logisch gelooft. Als we Gods stem zouden horen in woorden die wij kunnen bevatten, zou Hij waarschijnlijk niet zeggen: “Kom maar, dan fixen we dit snel.” Met wat ik kan bedenken klinkt het dan veel eerder als: “Kom maar met alles wat je hebt meegemaakt. We gaan stap voor stap. Ik ben niet boos als vertrouwen spannend is. Ik zie je pijn. Breng het steeds opnieuw bij Mij, ik ga met je mee.”


Jezus als Weg, Waarheid en Leven

Dan wordt “Ik ben de Weg” geen route die jij al moet kennen of kunnen, maar de God die met je meeloopt in elke omstandigheid, ook wanneer jij nog zoekt.

Dan wordt “Ik ben de Waarheid” geen toets om voor te slagen, maar de liefdevolle uitnodiging om te ontdekken wie jij werkelijk bent en mag worden, omdat Zijn liefde jouw identiteit vormt.

Dan wordt “Ik ben het Leven” geen emotionele staat van perfect voelen, maar de zoē (het leven) dat Jezus zelf in jou laat groeien, ook wanneer jouw hart het nog niet kan ervaren.

De Bijbel noemt dit redding als vorming. God redt je niet alleen uit wat gebroken is, Hij vormt je tot wie je bedoeld bent, liefdevol, gezien, veilig bij Hem.


Voor jou vandaag

Misschien herken je iets van jouw eigen verhaal hierin.

Weet dan dit:
Je hoeft niet verder te zijn dan je bent. Je mag leren, oefenen, geestelijk groeien in jouw tempo. Een gehecht hart bouw je niet in één dag, en God weet dat.

Hij vraagt geen perfect vertrouwen. Hij vraagt jouw hart.Zoals het nu is.

En dat…
is genoeg om te beginnen.



Sarina Kriek @kleurrijkwortelen