Zou hij het besef hebben, dat zijn dromen via deze wegen uit zouden komen?
Ik kan mij dat wel eens afvragen als ik nadenk over het leven van Jozef. Hij kreeg bizarre dromen waar hij niet onderuit kon, maar tegelijkertijd op dat moment ook helemaal niets mee kon. Sterker nog, alles wat hij ermee deed leek compleet verkeerd uit te pakken. De jaloersheid bij de broers werd aangewakkerd tot op het bot, zelfs zijn vader waar hij echt goed mee kon wist niet meer wat hij met zijn zoon aan moest. De jaloersheid bij zijn broers sloeg om in haat en bezorgde hem een plaats in de put. Daarna in plaats van de rol in te mogen nemen als lievelingszoon moest hij gaan functioneren als slaaf… na eindelijk weer wat opgeklommen te zijn op de maatschappelijke ladder opnieuw verraden en belandde hij in de gevangenis.
Besef?
Ik probeer mij wel eens in te denken hoe dit voor Jozef gevoeld moet hebben. Wat zouden zijn dromen voor hem betekend hebben in deze periode? Zou hij zijn broers het voordeel van de twijfel hebben gegeven? Zou hij het beseft hebben dat dit noodzaak was om te kunnen laten gebeuren wat er stond te gebeuren?
In tegenstelling tot David lees ik weinig over de gemoedstoestand van Jozef. Hij was 17 toen hij begon te dromen… hij was 30 toen hij bij Farao in dienst kwam. 13 jaar lang had hij dromen, waarvan hij wist dat ze waar waren. Maar waarbij het leven het tegenovergestelde liet zien.
Een “beknopte” realiteit?
En hoewel er in de Bijbelgedeelten weinig staat over de gemoedstoestand van Jozef spreken de namen van zijn zonen complete boeken uit over hoe hij deze periode heeft doorleefd.
“Jozef noemde zijn eerste zoon Manasse (= ‘Hij helpt mij vergeten’). “Want,” zei hij, “God heeft ervoor gezorgd dat ik al mijn verdriet en ellende en mijn familie kon vergeten.” Zijn tweede zoon noemde hij Efraïm (= ‘Hij maakt mij vruchtbaar’). “Want,” zei hij, “God heeft mijn ellende hier gebruikt voor iets goeds.” (Genesis 41:51-52 BB)
Jozef had de wens en het verlangen om het verdriet wat hij gevoeld had te vergeten.., het verdriet, de ellende die hij had moeten doorstaan.. maar ook zijn familie. Hoeveel pijn moet hij hier gevoeld hebben?
En daarna komt de belijdenis… Efraïm; God heeft mijn ellende gebruikt voor iets goeds…
Hoe is dat voor jou?
Lijnen naar ons eigen leven..
Als ik naar mijn eigen leven kijk kan ik aardig wat lessen trekken uit het leven van Jozef. Ik ben gelukkig niet door mijn broers en zussen in een put gegooid, maar ik heb mij wel ontzettend eenzaam gevoeld. Ik ben niet door hen uitgelachen en ze waren niet jaloers op mij, maar mijn denkwereld (en met name mijn geloofsbeleving) lag heel vaak niet op één lijn… we hebben daar allemaal onze eigen weg in moeten bewandelen. Verder heb ik vaak beloften van de Heere gekregen, maar de weg die daarop volgde heb ik Hem nog vaker in twijfel getrokken. En dat verwoordde ik vaak zelfs allemaal heel keurig christelijk.. ik was gewoon onzeker, wat nou als ik het mis had en het mijzelf had ingefluisterd? Maar puntje bij paaltje liet de Heere mij keer op keer zien dat Hij niets anders vraagt dan geloof en vertrouwen.
Wat God mij laat zien:
En dat is exact de belangrijkste les die ik hier uit het verhaal van Jozef haal. Jozef had alle, ja werkelijk alle reden (mijns inziens) om zijn vertrouwen op God stop te zetten. Zie je hoe zijn situatie telkens veranderde en eigenlijk slechter en slechter werd in die 13 jaar? Zie je hoe hij letterlijk slachtoffer was van jaloerse broers, slachtoffer was van een dubbel bedriegende vrouw? En daarna nog slachtoffer was van een crimineel die hem gewoon simpelweg niet belangrijk genoeg vond?
Jozef had alle reden om in de slachtofferrol te kruipen, sterker nog… hij was slachtoffer.
Gods zichtbaarheid;
Maar door heel deze geschiedenis heen komt met enige regelmaat de tekst terug;
“Maar de Heere was met Jozef….” En dat gaf zegen, in elke put… letterlijk of figuurlijk, was God erbij. En gaf Hij uitkomst… Hij hielp Jozef dwars door die pijn en het verdriet heen, door zegeningen in de situatie te geven waardoor de aanwezigheid van Jozef vruchtbaar werd voor zijn omgeving.
Kan jij nog vrucht dragen?
Hoe is dat voor jou? Zie jij de zegeningen die God je midden in je pijn en je verdriet geeft? Je verdriet en pijn die jou wordt aangedaan hoeft er niet minder van te worden… en ja, je mag het absoluut erkennen als kwaad en verkeerd.
Maar toch ligt daar exact het verschil, kunnen we God ook God laten zijn midden in onze pijn en verdriet? Kunnen we blijven focussen op Wie Hij is? En daardoor op Hem blijven vertrouwen omdat Hij is Wie Hij is? Dan kunnen we vruchtbaar zijn in het werk van Zijn Koninkrijk, wat ons ook overkomt. Hij zal dan altijd zichtbaar zijn waar wij ons ook bevinden… Dan mogen we ook uitkomen bij Efraïm; God heeft mijn ellende gebruikt voor iets goeds. En dan ligt de focus niet meer bij jezelf… maar stroomt je hart over van Hem alleen!
Geschreven door Hanneke van der Schelling